Maksymy delfickie – komentarz cz. 8 – o Bogactwie

1. Bogać się sprawiedliwie Πλουτει δικαιως
2. Gromadź własność uczciwie Δικαιως κτω
3. Bądź zamożny jako śmiertelnik Ευ πασχε ως θνητος
4. Nie wierz w bogactwo Πλουτω απιστει
5. Wypracuj własność Εργαζου κτητα
6. Nie porzucaj oszczędności Φειδομενος μη λειπε
7. Panuj nad wydatkami Δαπανων αρχου
8. Poluj na to co korzystne Το συμφερον θηρω
9. Strzeż swojego Ιδια φυλαττε
10. Używaj własności Χρω χρημασιν
11. Ciesz się tym, co posiadasz Κτωμενος ηδου
12. Dawaj ze swojego Εχων χαριζου
13. Niczego nie zazdrość Φθονει μηδενι
14. Stroń od cudzego Αλλοτριων απεχου
15. Oddawaj coś wziął Λαβων αποδος

Ostatnia już grupa wyodrębnionych przeze mnie maksym pomaga nam nabrać właściwego stosunku do dóbr materialnych. Najpierw zaskakuje pozytywny stosunek do bogactwa. Maksymy nakazują nam się bogacić, być zamożnym. Precyzują jednocześnie, w jaki sposób i po co. Dwie pierwsze kładą nacisk na uczciwość w bogaceniu się (1) i gromadzeniu własności (2). Kolejne dwie maksymy mówią o stosunku do bogactwa. Pierwsza z nich przypomina, że bogactwa nie zabierzemy do grobu (3). Świadomość tego powinna właściwie ustawić bogactwo w hierarchii naszych wartości. Kolejna maksyma (4) zaleca, by nie pokładać ufności w bogactwie. Bogactwo jest tylko środkiem, czymś zewnętrznym i jako takie zależy od nas tylko częściowo. Ufność należy pokładać we własną cnotę i pomoc Bogów.

Kolejne pięć maksym (5-9) odnosi się do tego, jak bogactwo pozyskiwać, a więc: pracą, oszczędnością i kontrolą nad wydatkami oraz strzeżenie — domyślnie przed złodziejami. Ale bogactwo nie jest celem samym w sobie, jak wspomniałem jest wyłącznie środkiem. Maksymy mówią nam do czego: oczywiście bogactwo ma sens, gdy jest użyteczne (10), pieniądze należy wydawać — do tego tylko są. Bogactwo ma dawać nam radość(11), ale bogactwo służyć ma również pomocy innym ludziom(12). Więź z innymi ludźmi znaczy więcej niż bogactwo, dlatego nie należy dopuścić, by stało się z nimi zarzewiem konfliktu. Dlatego — jak pouczają nas ostatnie maksymy — nie należy zazdrościć innym(13), co ułatwi nam poprzestanie na swoim(14). Z pewnością nasze relacje z innymi będą czystsze, jeśli bilans wzajemnych świadczeń będzie kontrolowany, gdy będziemy zwracali długi(15).

Tags: maksymy delfickie