Author Archive
Spotkanie redakcji
18 września w Poznaniu odbyło się pierwsze ogólnopolskie spotkanie połączonej redakcji serwisów pantheion.pl i kritikos.pl. Mimo rozrzucenia nas po całym kraju oraz ograniczenia spotkania do ścisłego grona redakcji, udało nam się obsadzić wszystkie miejsca przy kawiarnianym stoliku i przeprowadzić owocne dyskusje. Rozważaliśmy szereg kwestii: od czysto technicznych, aż po perspektywy ruchu pogańskiego w Polsce i […]
Bogowie nie tylko rozumu
Bogowie starożytnych Greków! Pięknie, ale kim byli ci starożytni Grecy? Gdybym miał czas, zrobiłbym sondę uliczną, obstawiam, że skojarzenia byłyby mniej więcej takie: Pitagoras, ten od trójkąta, Archimedes – od Eureki, Hipokrates od przysięgi, Sokrates, co niczego nie wiedział, itd. Sami mili, nieszkodliwi ludzie. To niezupełnie tak…. Poszukajcie najpierw Grecji na mapie świata starożytnego. Zapewne […]
Źródło mądrości
Niedawno szukając artykułów w bazach danych udarzyło mnie, jak często w logo różnych instytucji akademickich pojawia się Atena. Poniżej zamieszczam wybór takich grafik (jak znajdę inne, uzupełnię ten wpis): Czasopismo filozoficzne: Philosophia Antiqua BRILL LEIDEN • BOSTON • KÖLN 2002) American Philosophical Society Uniwersytet Nipissing Uniwersytet Techniczny Darmstadt Uniwersytet w […]
Ermikles odszedł
Z miesięcznym opóźnieniem dotarła do nas ta smutna wieść. Oto Ermikles, nasz brat w wierze, towarzysz walki, bezkompromisowy i odważny myślą pisarz zakończył swą ziemską wędrówkę, i pod opieką umiłowanego przez siebie Hermesa udał się do cienistych krain. Miejmy nadzieję, że Bogowie Olimpu obdarzą swego pierwszego chyba przybyłego z kraju Polan czciciela odpoczynkiem na elizejskich […]
Akwinaty krytyka politeizmu
Odchodząc od chrześcijaństwa rzadko pozbywamy się od razu wszystkich zaszczepionych nam w nim przekonań. Jednym z poglądów, który zdaje się utrzymywać w umysłach eks- chrześcijan najdłużej, jest przekonanie, iż Bóg jest jeden. Odrzucają Jezusa, ale nie Boga, stają się zatem deistami czy ściślejszymi, bezwyznaniowymi monoteistami. Nawet agnostykom i ateistom wydaje się, iż przekonanie, że jest […]
Fragmenty teologii Marka Terencjusza Warrona
Jednym z kluczowych teologów pogańskich, z którymi polemizuje Augustyn w swym Państwie Bożym jest Marcus Terentius Varro (Waron). Napisał on dzieło historyczno-etnograficzne (jak byśmy dziś je nazwali) Antiquitates rerum humanarum et divinarum, która Augustyn uparcie interpretuje jako dzieło teologiczne. Ale dzięki temu coś się jednak możemy dowiedzieć z lektury ksiąg V, VI i VII. Pozwoliłem […]
Na marginesie Timajosa
Monoteistom udało się narzucić większości ludziom będącym pod ich wpływem przekonanie, iż istnienie jednego Boga jest bardziej racjonalne i zgodne z rozumem niż istnienie wielu. Posługiwali się w tym szeregiem mniej lub bardziej rozumnych argumentów, spośród których pięc dróg Tomasza z Akwinu należy do najsłynniejszych. Argumentów tych nie wymyślili w większości sami, ale zaczerpnęli […]
Ofiary
Ofiara, krwawa ofiara ze zwierzęcia jest jednym z tych zagadnień, które wzbudzają najwięcej wątpliwości wśród współczesnych politeistów. Wielu odrzuca ją ze względów „humanitarnych”, jako wyraz okrucieństwa w stosunku do zwierząt. Uważam ten argument za chybiony. W porównaniu z dostojnym rytualnym uśmierceniem zwierzęcia, to raczej sposób w jaki dokonuje uboju współczesny przemysł spożywczy jawi się jako […]
Eric Dodds o poganach i chrześcijanach
Książka Pogaństwo i chrześcijaństwo w epoce niepokoju jest o tyle ważna, że napisał ją jeden z najwybitniejszych, filologów klasycznych ubiegłego wieku Eric R. Dodds. W tytule ważne jest owo i, gdyż Dodds stara się raczej rozrysować ogólną panoramę duchową omawianej epoki, czyli to, co jednym i drugim poniekąd było wspólne, dopiero takie tło pozwala tym […]
Dlaczego nie lubię neoplatoników
Neoplatonicy byli ostatnimi reprezentantami wolnej myśli pogańskiej, zanim została ona zdławiona przez chrześcijaństwo. Podjęli ostatnią próbę ocalenia wiary przodków. Z tego kręgu wywodził się wszak Porfiriusz, Julian, Salustios, Proklos i wielu innych wybitnych filozofów i teologów późnej starożytności. Neoplatończycy nie ulegli presji chrześcijańskich władców, wybierając raczej wygnanie niż niewolę umysłów, nawet, jeśliby zapewniła im ona […]